Teg: Esse

Shodmonqul SALOM   Odam degan idishda keltirilganman. Qadimda oz-ozdan no‘sh etilardim: kelajakka ham qolsin! Keyin ko‘p icharman bo‘lib ketishdilar – Odam bo‘shab qoldi. Tabiatda shunday qonun bor: bo‘shliqqa o‘rin yo‘q! Mening o‘rnimga bir talx va totli nimadir sizib kira boshladi – Ishq. Ko‘p yillar o‘tdi idish to‘lgunicha. Idish arzonlashdimi, qimmatlashdimi – bilmayman!...

Suhrob ZIYO Bu voqealarni biron o‘n yillar o‘tgach yozsam kerak, deb o‘ylagandim. Yodga tushganda goh ko‘ngil yorishib, goh tundlashib, ba’zan kulib, ba’zan mahzun bo‘lib eslanadigan o‘sha kunlar chorak asrlik hayotimda alohida bir davr bo‘lib qoldi. Mahmud Sa’diy, “Ma’rifat” va kamina… Bu bog‘lanishda, albatta, “Ma’rifat” o‘rtada bo‘ladi. Chunki bu gazeta bo‘lmaganda, o‘zbek...

   XORXE LUIS BORXES Buenos-Ayres nima? Bu – qit’adagi urushlardan sillasi qurigan bo‘lsa-da, chehrasi baxtiyor odamlarga to‘lgan Plaza de Mayo maydoni. Bu – samolyotdan kuzatganimiz son-sanoqsiz yog‘dular og‘ushidagi yo‘laklar va qaydadir bizga xotirjamlik baxsh etuvchi qadrdon kulba. Bu –  ajdodlarimdan biri otib tashlangan Rekoleta devori. Bu – beminnat salqinlik va soya beruvchi Xunin...

Ibrohim HAQQUL I Gapning indallosini aytsak, adabiyotimizning mustaqillikdan keyingi qiyofasini men boshqacha tasavvur qilganman. Istiqlol adabiyoti – haqiqat adabiyoti, shijoat adabiyoti, havasga arzigulik hurriyat va ma’rifat adabiyoti o’laroq shakllanadi deb o’ylaganman. Yurti ozod, tili, dili erkin ijodkor nega mutelik va ojizlikka ko’nsin? Yolg’on va tilyog’lamalikka ne hojat? Sayozlik, maddohlik, ofarinbozlikdan ijod...

Iqbol QO‘SHSHAYEVA San’at asarlari murosasozlik, behad xotirjamlik emas, balki bitmas-tuganmas g‘am-tashvish va hayajon, o‘z-o‘ziga ishonchsizlik yog‘ida qovurilish, kurash, omad yoki boy berish, kashfiyot yoki xatolar evaziga yaraladi. Hammayog‘i badastir, har jihatdan mukammal, qorni to‘q, qayg‘usi yo‘q mutafakkir va san’atkor hayotda yo‘q. Lev Tolstoy Yillar nainki inson umrini balki uning armonlarini ham ulg‘aytiradi....

Shukur XOLMIRZAYEV Qizim Sayyoraga “Men Oxura-Mazda shafqat-himoyatim ostida olamning to‘rtinchi mamlakati qilib tug‘i baland erlar yurti Baqtriyani yaratdim”. “Avesto”. O‘rta Osiyo!.. Xorazm, Baqtriya, So‘g‘diyona, Dovoniy va Choch – mana, bu mamlakatning qadimiy o‘lkalari, skiflar, surlar, massagetlar toxarlar – qo‘shonlar va turklar – mana, bu qadimiy mamlakatda yashagan qadimiy xalqlar. O‘zbekiston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Qoraqalpog‘iston hamda...

USMON AZIM Rauf Parfining bir dasta she’rlari ilk bor Boysunni qor bosgan payt, 1966 yili “Sharq yulduzi” jurnalining yanvar sonida Asqad Muxtor “oq yo’l”i – so’zboshisi bilan chop etilgan edi. Men o’shanda o’ninchi sinfda o’qirdim. Bunday ajibtovur she’rlarni birinchi bor o’qishim. Rauf akaning she’rlari birpasda menga va she’rxon do’stlarimga yod bo’lib ketdi. Qor...

BERTRAN RASSЕL   Sirtdan qaraganda xiyla paradoksal va zararlidek tuyulishi mumkin bo‘lgan ta’limotni muhokama uchun o‘quvchi e’tiboriga havola etish istagidaman. Uning mohiyati shunday: to‘g‘ri deb hisoblash uchun hech qanday asos bo‘lmagan mulohazaga (propozitsiya) ishonish nomaqbuldir. Biroq bu kabi qoidaga barcha birdek amal qilishi ijtimoiy hayotimiz va siyosiy tizimimizni – ular hatto...

TOMAS VULF I Mening hayotim boshqalarnikiga qaraganda koʻproq yolgʻizlik va sargardonlik ichida oʻtgan. Nega shunday boʻldi – buni aytish qiyin, ammo shunday boʻldi – tamom vassalom. Oʻn besh yoshimdan beri, oradagi bir muddatlik tanaffusni hisobga olmasa, men yolgʻiz yashab kelmoqdaman. Menimcha, bu hozirgi zamon kishisi uchun unchalik noodatiy hol emas. Tarkidunyochilikda...

JEK LONDON Umrining so’ngiga qadar yengil-yelpi yozilgan bitiklarni yetkazib berishni o’ziga kasb qilib olgan adabiy “kosib” yaxshisi, ushbu maqolani o’qimay qo’ya qolsin: vaqtini behuda sarflab, kayfiyatini buzgani qoladi, xolos. Maqola qo’lyozmani qanday joylashtirish, materialni qanday ishlash haqidagi maslahatlar, muharrir qalami “injiqliklari” tahlili hamda ravishu sifatlarning azaldan qolgan makru hiylalari borasidagi...